„TRZECIA DROGA” DLA POLSKI – WOLNOŚĆ GOSPODARCZA I SPOŁECZNA GOSPODARKA RYNKOWA
„w pewnych epokach trzeba przejść przez wszystkie stadia szaleństwa. Poznaliśmy ekscesy kapitalizmu – kolosa, potem zaś uniósł nas strumień kolektywizmu, od którego wielu oczekiwało zbawienia. Ludzie dostrzegają wspólne cechy tych zjawisk i w chwili obecnej powinni już chyba odczuwać przesyt swą rolą dobrze nasmarowanej części zębatej przekładni, mechanizmu społecznego, politycznego i gospodarczego. Pragną znów być ludźmi w najprawdziwszym i najprostszym znaczeniu tego słowa, chcą być wreszcie sobą, należeć do swojej rodziny i węższej wspólnoty, z nieodpartą siłą odczuwają, że współczesne społeczeństwo skazuje ich na życie niezgodne z naturą ludzką” to były słowa
- Ropke, „Powrót do niepowtarzalności”, znak, 1990, nr 10-11, s 71
Zastanawiałem się jakie rozwiązania powinny zostać wprowadzone w Polsce, abyśmy mogli wprawić w ruch gospodarkę naszego kraju, z korzyściami dla wszystkich obywateli, a nie tylko dla rządzącej kliki. Na moje wielkie szczęście wpadła mi w ręce nowiutka niedawno wydana książka pt. „Wolność gospodarcza – pierwszy filar społecznej gospodarki rynkowej” Autor Przemysław Czarnek.
Artykuł opracowany na podstawie fragmentów książki: „Wolność gospodarcza – pierwszy filar społecznej gospodarki rynkowej” Autor Przemysław Czarnek oraz własnych przemyśleń. Poniżej podaję numer strony przy każdym cytowanym fragmencie z tej książki.
„Gospodarka rynkowa jest wolna wówczas gdy jest społeczna. Według tej koncepcji państwo ma stanowczo przeciwdziałać monopolom, dbać o środowisko naturalne, dbać także o prymat „całościowej polityki kształtowania sprzyjających instytucjinalnych i monetarnych warunków dla prywatnej inicjatywy i konkurencyjnego rynku nad odcinkowym interwencjonizmem” oraz prymat „rozwoju nad redystrybucją” Przemysław Czarnek str 28 „Wolność gospodarcza pierwszy filar społecznej gospodarki rynkowej”
Chodziło mi o to aby znaleźć taki model gospodarczy w którym:
- nie byłoby bezrobocia lub byłoby na bardzo niskim poziomie
- byłby on gdzieś już sprawdzony w praktyce i dobrze zafunkcjonował
- możliwość bogacenia się w miarę swoich możliwości miałby każdy obywatel
- gdzie miarą rozwoju nie byłby tylko zysk lecz przede wszystkim dobrobyt obywateli
Choć wydawało mi się że taki system nie może istnieć…. jednak on istnieje – wystarczy go wprowadzić aby uzyskać wszystkie wyżej wymienione korzyści.
Ten system to SPOŁECZNA GOSPODARKA RYNKOWA – spełnia 4 w/w warunki
‘Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej, przeciwna welfare state, jest koncepcją par exellence liberalną, choć też i różną od klasycznego liberalizmu postrzegającego państwo jako „stróża nocnego”. Państwo ma bowiem w ramach społecznej gospodarki rynkowej (…) ma za zadanie kreowanie konkurencyjnego ładu gospodarczego, po to by zagwarantować wszystkim jednostkom warunki umożliwiające korzystanie z wolności gospodarczej i osiągnięcie przez to dobrobytu materialnego”str 22
W społecznej gospodarce rynkowej państwo powinno przeciwdziałać monopolom i kartelom w celu ochrony konkurencji a idea wolności nie może być oderwana od odpowiedzialności.
WOLNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ to podstawowe wartości w SGR.
H.F. Wunsche: „SGR oznacza, że ustrój gospodarki rynkowej nie jest wyłącznie kształtowany na czysto ekonomicznych podstawach, ale także na gruncie społeczno-etycznym i społeczno-psychologicznym”
System Społecznej Gospodarki Rynkowej został wprowadzony w Niemczech po wojnie przez L. Erharda. Przyniósł on oszałamiający sukces i dobrobyt Niemcom. Efektem jego wprowadzenia był tzw. „Cud gospodarczy”.
Człowiekim który wprowadził Niemcy na drogę sukcesu gospodarczego był Ludwig Erhard. Roczny wzrost PKB w Niemczech w latach 1950-1960 wynosił 7,1%.
- Erhard przejął od swego mistrza F. Oppenheimera założenie:”według którego tylko wolność jednostek i własność prywatna, a także rynkowa koordynacja działalności gospodarczej może wygenerować zyski, które następnie mogą zostać zużyte do realizacji celów służących społeczeństwu jako całości. Przy tym wszystkim warunkiem koniecznym do uzyskania takich efektów jest moralność jednostki, jej wolność sprzężona z odpowiedzialnością za siebie i społeczeństwo” str. 32
„L.Erhard zdawał sobie sprawę z tego, że pomiędzy wolnością gospodarczą, a tradycyjnie pojmowaną równością i sprawiedliwością społeczną, w warunkach gospodarki rynkowej może dochodzić do antynomi, jeżeli wolność jednostki nie będzie sprzężona właśnie z odpowiedzialnością. Dlatego też trzymając się wskazań ordoliberałów tak prowadził politykę gospodarczą, by z jednej strony promowała prywatnego przedsiębiorcę, sprzyjała komkurencyjności i podejmowaniu inwestycji, z drugiej zaś nie rezygnowała z idei partnerstwa między różnymi grupami społecznymi, zawodowymi, wspierając zwłaszcza najuboższych. W ten sposób rynek i konkurencja stały się narzędziem osiągania ważnych celów społecznych: wolności jednostek, dobrobytu rodzin i różnych grup społeczno-zawodowych, solidarności społeczeństwa” str.33
„Erhard stworzył pojęcie tzw. „wolności oryginalnej”, która występuje wówczas, gdy jednostka jest w stanie sama wyznaczyć sobie kres wolności w taki sposób, by nie ograniczyć sfery wolności innych ludzi.” Str. 33
Pogląd Erharda na ubezpieczenia społeczne: „nie da się pogodzić ustroju gospodarki rynkowej, która pozostawia jednostce decyzje w sprawie produkcji i koncepcji oraz zupełnego wyłączenia indywidualnej inicjatywy w kwestii zabepieczania się przed rozmaitymi wypadkami życiowymi również wtedy, gdy człowiek jest zdolny i skłonny sam się o to troszczyć. Wolność gospodarcza i totalne przymusowe ubezpieczniea socjalne są nie do pogodzenia. Dlatego jest konieczne, aby zasada pomocniczości, była jednym z fundamentów w dziedzinie ubezpieczenia społecznego i aby indywidualna odpowiedzialność za siebie samego miała pierwszeństwo w możliwie maksymalnym stopniu” str. 35
L Erhard: „Najlepszą polityką socjalną jest dobra polityka gospodarcza, uruchamiająca wzrost gospodarczy” str 36
A oto wg niego warunki do spełnienia aby móc prowadzić taka politykę:
- zapewnić możliwie pełne zatrudnienie umożliwiające egzystencję wolnego człowieka
- zapewnić stabilność pieniądza.
- pełna odpowiedzialność materialna podmiotów gospodarujących na rynku
„Zdaniem H.F Wunsche: Erhard, poprzez SGR ustanowił ład, w którym władza taka, jaką w rzeczywistości jest, została społecznie zaakceptowana” (…) To własnie ład gospodarczy a nie dyskrecjonalne decyzje polityczne – stoi na straży tego, że korzyści z władzy ekonomicznej może osiągnąć tylko ten, kto tę władze tak realizuje, tak z niej korzysta, aby przysparzała ona korzyści także innym” str. 37
„Erhard odrzucał poglądy o konieczności ingerencji państwa w rynkowy podział dochodów” str 38
W.Eucken w książce pt. ”Podstawy polityki gospodarczej” Poznań 2005, str. 234 pisze: „Polityki społecznej nie można traktować jako dodatku do reszty polityki gospodarczej, ale powinna być ona w pierwszym rzędzie polityką ustroju gospodarczego. Niezależnie od tego, czy chodzi o politykę monetarną, kredytową, dewizową i kartelową, czy mówi się o pozycji pracownika na rynku pracy i w przedsiębiorstwie albo o jego życiu prywatnym, zawsze istnieje ogólna współzależność polityki gospodarczej i zawsze dotyczy to także pracowników. Nie ma czegoś co nie miałoby znaczenia społecznego. Nie ma takiego polityczno-gospodarczego środka, który nie miałby jednocześnie – bezpośrednio lub pośrednio – społecznych skutków i społecznego znaczenia. Kto chce reprezentować interesy społeczne, powinien zwracać uwagę na kształtowanie ładu gospodarczego jako całości. Trzeba za pośrednictwem polityki ustrojowejpróbować zapobiegać powstawaniu problemów społecznych.”
W SYSTEMIE SPOŁECZNEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ polityka gospodarcza musi sie orientować wyłącznie na PRYNCYPIA ŁADU GOSPODARCZEGO.
Aby system mógł zafunkcjonować muszą być przestrzegane zarówno PRYNCYPIA KONSTYTUUJĄCE jak i PRYNCYPIA REGULUJĄCE.
W skrócie PRYNCYPIA KONSTYTUUJĄCE (po szczegóły odsyłam do książki str. 41)
- system cen konkurencji doskonałej spełniający funkcję wskaźnika rzadkości czynników produkcji i dóbr
- stabilizacja wartości pieniądza – suwerenna polityka monetarna państwa
- otwartość rynków – swoboda działalności gospodarczej – nie ma barier wejścia i wyjścia
- własność prywatna środków produkcji
- swoboda zawierania umów – oczywiście muszą być wprowadzone niezbędne zabezpieczenia prawne przed wykorzystywaniem wolności umów do działań antykonkurencyjnych
- odpowiedzialność materialna podmiotów gospodarczych za szkody wyrządzone innym podmiotom
- stałość polityki gospodarczej – chodzi tutaj o skokowe decyzje ustawowe które powodują niepewność na rynku, np. ciagłe zmiany w prawie podatkowym, cła czy oprocentowania – ta niestałość prawna musi być wyeliminowana aby SGR przynosiło korzyści
W skrócie PRYNCYPIA REGULUJĄCE – chodzi tutaj o wprowadzanie takich regulacji prawnych które by przeciwdziałaly pewnym zdarzeniom i sytuacjom wpływającym negatywnie na SGR. Dotyczyć one mogą:
- występowanie naturalnych i lokalnych monopoli
- polityka dochodowa ( w przypadku drastycznych niemożliwych do zaakceptowania różnic dochodowych)
- rachunek ekonomiczny przedsiębiorstw ( w przypadku gdy ten nie uwzględnia czynników zewnętrznych)
- anormalne zachowania po stronie podaży
A TERAZ ODKRYCIE!! EUREKA!!!! OKAZUJE SIĘ ŻE:
„Podstawą ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej jest społeczna gospodarka rynkowa – tak stanowi przepis art 20 zd.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r.
Skoro więc mamy system który powinien być dla nas wybawieniem, to dlaczego jest tak źle skoro powinno być dobrze?
Przede wszystkim musimy zrozumieć na czym polega system społecznej gospodarki rynkowej i jakie warunki muszą być spełnione aby ten system mógł zadziałać i przynieść oczekiwane korzyści.
Chodzi o to czy pryncypia (konstytuujące i regulujące) są rzeczywiście realizowane w dzisiejszej polskiej praktyce ustrojowej, a jeśli nie, to co należałoby zrobić w tej kwestii. Trzeba wiedzieć że dziś sama koncepcja, występująca pod nazwą „społeczna gospodarka rynkowa”, uległa tak dalekiej modyfikacji, że w zasadzie w wielu punktach ma niewiele wspólnego z jego niemieckim pierwowzorem” Na podstawie książki: Autor Przemysław Czarnek „Wolność gospodarcza pierwszy filar społecznej gospodarki rynkowej”
Jak więc widać ten system niby jest zapisany w polskiej konstytucji, ale nie funkcjonuje. Powstaje pytanie dlaczego? Autor w/w książki wskazuje na konkretne zapisy w Konstytucji RP które uniemożliwiają już na starcie wprowadzenie tej koncepcji w życie. Dlatego Według autora powinno się zmienić pewne zapisy w konstytucji i wtedy możemy wystartować. Z tego co zrozumiałem to głównym problemem który nie jest jednoznacznie określony to: WOLNOŚĆ GOSPODARCZA, która jest tak naprawdę przez naszą konstytucję ograniczana a nie chroniona. Ludzi którzy zajmują się tworzeniem przyszłych ustaw i nowej konstytucji odsyłam bezpośrednio do książki.
Oprócz odpowiednich sformułowań w konstytucji należy wprowadzić odpowiednie zmiany w systemach: instytucjonalnym i monetarnym abyśmy mogli z powodzeniem wprowadzić SGR.
Jak to zrobili Niemcy
PLAN KROK PO KROKU:
- Uchwalenie programu CDU marzec 1946 rok. Szczególnie silnie akcentował on ochronę godności i wolności człowieka, w tym zwłaszcza gwarancje politycznej i gospodarczej wolności, własności prywatnej oraz zgodnego z dochodami stanu posiadania. Uznawano za nie praktyczne i nieefektywne, a przez to niewskazane, wszelkie procesy uspołeczniania środków produkcji (wyjątek stanowiły kopalnie). Str. 45 W programie tym przewidywano: ograniczenie koncentracji kapitału, likwidację prywatnych monopoli, uspołecznienie kopalń i przemysłu stalowego, wspieranie małych i średnich zakładów, utrzymanie i rozwój inicjatywy prywatnej, współdecydowanie pracobiorców w wielkich przedsiębiorstwach. Dodam jeszcze iż we wcześniejszym programie CDU opowiadała się za: publiczną pocztą, kolejami, elektrowniami, kontrolą państwową nad bankami i zakładami ubezpieczeniowymi.
- „sama idea społecznej gospodarki rynkowej wprowadzona została do programu CDU na zjeździe w sierpniu 1948 roku. Wówczas już w Niemczech stworzono podstawy dla funkcjonowania gospodarki rynkowej poprzez wprowadzenie reformy walutowej i towarzyszących jej aktów prawnych. Pełny program społecznej gospodarki rynkowej zaprezentowany został przez CDU w tzw deklaracji z Dusseldorfu z 15 lipca 1949 roku w ramach kampani wyborczej przed wyborami do parlamentu federalnego. Str. 47
- Postulowano nowe ustawodawstwo w następujących sprawch: kontrola monopoli, zakaz umów kartelowych i porozumień rynkowych, przeciwdziałania koncentracji władzy w gospodarce, pogłębiania odpowiedzialności, prawa spółek, prawa upadłościowego, jawności zysków w spółkach kapitałowych, oraz centralnego nadzoru finansowego i ochrony waluty. Str. 47 Deklaracja postulowała reformę systemu podatkowego, zwracano uwagę na politykę kredytową i finansową, która błędnie prowadzona mogłaby zminiejszyć siłę nabywczą.
Z mojej analizy wynika, iż głównym przeszkodami w uruchomieniu SGR w Polsce są w tej chwili: KONSTYTUCJA RP, a konkretnie pewne jej zapisy które powinny być zmienione art 20, NARODOWY BANK POLSKI który nie jest suwerenny, nie może więc prowadzić samodzielnej zgodnej z interesem kraju działalności, w tym przeprowadzenia odpowiednich reform walutowych i wydaje się nie być już polski, ISTNIEJĄCE PRAWO w wielu dziedzinach które całkowicie nas krępuje.
ZADANIE NA TERAZ DLA PRZYSZŁYCH ELIT – aby miały gotowy plan działania po przejęciu władzy;
- zmiana konstytucji – dotyczy art. 20 – po detale odysłam do książki pana Przemysława Czarnka – trzeba przygotowac nowy projekt konstytucji, a może takowy już gdzieś istnieje… dobrze by było aby pojawił się gdzieś na necie abyśmy mogli go przestudiować..
- odzyskanie suwerenności NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO lub też stworzenie nowego banku narodowego działającego w interesie Polski, tutaj interesujący link do proponowaych rozwiązań w tej kwesti: : https://szokwiedzy.pl/jak-odbudowac-polske/
- zmiana istniejącego prawa – tutaj zachęcam ludzi znających język niemiecki aby wyszukali te akty prawne które zostaly wprowadzone w Niemczech przygotowujące Niemcy do wprowadzenia u nich SGR. Według mnie powinniśmy się im przyjrzeć i …. może coś odpatrzyć i stworzyć nasze polskie projekty ustaw które by nas przygotowały do wprowadzenia SGR.
Ważna strona dla wszystkich Polakó http://www.1polska.pl